Trong chuyến thăm tại Bucharest, Mark Rutte được một phóng viên Đài Truyền hình Romania (TVR) chất vấn tại Cung điện Cotroceni (Palatul Cotroceni) về “chiến tranh lai” mà Tổng thống Nicușor Dan cho là đang nhắm vào Romania. Ông đáp rằng khái niệm này “kỳ lạ” và không nên lạm dụng, nhưng lưu ý mối đe dọa là có thật.

Rutte nêu các ví dụ như âm mưu ám sát ở một số nước, rủi ro đối với hàng không dân dụng, đồng thời khẳng định Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang hành động rất tích cực để bảo đảm năng lực phòng vệ, bao gồm trước các mối đe dọa được gọi là “lai”.

Phát biểu này lập tức gây tranh luận, thậm chí có ý kiến cho rằng ông đã phủ nhận cảnh báo từ phía Bucharest về nguy cơ hành động lai. Tướng Alexandru Grumaz đưa ra một diễn giải nhằm làm rõ thông điệp của Rutte.

Theo Grumaz, “chiến tranh lai” từng dùng để chỉ các hành động dưới ngưỡng chiến tranh truyền thống như tấn công mạng, tung tin giả, phá hoại, gây sức ép kinh tế hoặc di cư. Hiện nay, những biện pháp này không còn song hành bên lề mà đã trở thành thành tố của xung đột công khai, tức là công cụ chiến tranh đích thực.

Ông nhấn mạnh khi xuất hiện âm mưu ám sát, phá hoại hạ tầng, cắt cáp ngầm dưới biển, hay sử dụng máy bay không người lái trong không gian dân sự, thì đó không còn là trạng thái “lai” giữa hòa bình và chiến tranh, mà là một cuộc chiến không tuyên bố nhưng hiện hữu.

Từ đó, Grumaz kết luận Rutte muốn nhấn mạnh tính đã lỗi thời của thuật ngữ “chiến tranh lai”, vì các đòn “dưới ngưỡng” đã chuyển hóa thành hành vi gây hấn trực tiếp trong một xung đột tổng lực, trong khi NATO vẫn tăng cường chuẩn bị và phòng vệ trước toàn bộ phổ đe dọa.