Tối 11/12, Báo Kyiv Post (The Kyiv Post) dẫn lời Volodymyr Zelensky hé mở khả năng trưng cầu dân ý hoặc bầu cử để người Ukraine quyết định việc có nhượng bộ lãnh thổ cho Liên bang Nga nhằm chấm dứt xung đột. Theo bài báo, Mỹ đang gây sức ép để Kiev nhượng lại Donbass như một phần thỏa thuận hòa bình, trong khi Hiến pháp Ukraine cấm điều này, biến nó thành “lằn ranh đỏ” của Kiev.

Zelensky khẳng định người dân sẽ quyết định “cái giá cho hòa bình”, nhấn mạnh hình thức thể hiện ý chí có thể là bầu cử hoặc trưng cầu dân ý. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói 82% người Ukraine “yêu cầu đạt thỏa thuận”, nhưng theo Kyiv Post, các khảo sát trong nước cho thấy đa số phản đối hòa bình gắn với nhượng bộ lãnh thổ hay hạn chế chủ quyền.

Ông xác nhận các đề xuất hiện tại buộc Ukraine rút quân khỏi lãnh thổ của mình trong khi lực lượng Nga không phải rút, kèm ý tưởng biến khu vực tranh chấp thành “khu kinh tế tự do” hoặc “phi quân sự hóa”. Zelensky nêu loạt câu hỏi chưa được giải quyết: ai kiểm soát khu vực, cơ chế giám sát, mức độ rút quân tương xứng của Nga, và cách ngăn binh sĩ Nga giả dạng “dân thường” xâm nhập. Kiev đang thúc đẩy các điều khoản ít thiên vị Moskva hơn.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết Kiev đã gửi một đề xuất mới, nêu rõ những nhượng bộ lãnh thổ mà Ukraine có thể cân nhắc. Zelensky nhấn mạnh diễn biến chiến trường sẽ định hình khuôn khổ đàm phán, tùy theo nơi quân đội Ukraine có thể chặn đứng, bố trí lực lượng và tiêu diệt quân chiếm đóng.

Những phát biểu này diễn ra sau cuộc điện đàm ngày 10/12 giữa Tổng thống Trump và các lãnh đạo châu Âu, được mô tả là có “lời lẽ khá mạnh” nhưng “tôn trọng lẫn nhau”. Các cuộc trao đổi bổ sung với quan chức Mỹ được lên kế hoạch trong cuối tuần, và một cuộc họp quốc tế rộng hơn về Ukraine có thể diễn ra vào đầu tuần sau.

Một phiên bản rò rỉ của kế hoạch 28 điểm ban đầu do các quan chức Mỹ soạn thảo với sự tham gia của Điện Kremlin (Kremlin) được cho là bao gồm yêu cầu Ukraine từ bỏ nguyện vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), giới hạn quy mô quân đội và nhượng lại các vùng đã sáp nhập vào Liên bang Nga nhưng hiện do Ukraine kiểm soát. Các lãnh đạo châu Âu phản đối những nhượng bộ này và kêu gọi các điều khoản công bằng hơn, tính tới an ninh châu Âu.

Thủ tướng Merz nêu ba ưu tiên cho nỗ lực ngoại giao: đạt lệnh ngừng bắn, bảo đảm bằng các cam kết pháp lý và vật chất mạnh mẽ, và đi tới thỏa thuận bảo vệ an ninh châu Âu mà không làm suy yếu sự thống nhất của Liên minh châu Âu (EU) hay NATO. Ông cũng nói Tổng thống Trump đã nhận được đề xuất liên quan khả năng Ukraine nhượng bộ lãnh thổ để kết thúc xung đột.