Nghị định 282/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình có hiệu lực từ 15/12. Điều 40 phạt 5-10 triệu đồng với hành vi ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân; kỳ thị về hình thể, giới tính, năng lực; hoặc cưỡng ép học tập quá sức. Người vi phạm có thể bị buộc xin lỗi công khai theo yêu cầu của nạn nhân.

Hành vi cưỡng ép học tập quá sức lần đầu được đưa vào diện xử phạt hành chính. Mức phạt tăng lên 10-20 triệu đồng nếu ép thành viên gia đình chứng kiến bạo lực với người hoặc con vật để gây áp lực tâm lý, hoặc ép nghe, xem, đọc nội dung kích thích bạo lực.

Điều 38 phạt 10-20 triệu đồng với việc không giáo dục trẻ em trong gia đình; bỏ mặc, không quan tâm, nuôi dưỡng, chăm sóc phụ nữ mang thai, phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng, người khuyết tật, già yếu, cao tuổi. Đây cũng là lần đầu quy định cụ thể hành vi không giáo dục trẻ em. Người ép lao động quá sức, buộc đóng góp tài chính vượt khả năng, hoặc kiểm soát tài sản, thu nhập để tạo lệ thuộc vật chất, tinh thần bị phạt 20-30 triệu đồng.

Hành vi ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc giữa ông bà – cháu, vợ – chồng, anh chị em, cha mẹ – con bị phạt 5-10 triệu đồng, trừ trường hợp tòa án hạn chế quyền thăm nom. Mức 5-10 triệu đồng cũng áp dụng với lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Tiết lộ, phát tán đời sống riêng tư nhằm xúc phạm hoặc ép nghe, xem nội dung khiêu dâm bị phạt 10-20 triệu đồng; ép trình diễn hành vi khiêu dâm hoặc quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ/chồng nhưng chưa đến mức hình sự bị phạt 20-30 triệu đồng.

Các mức phạt trên áp dụng với cá nhân; tổ chức bị phạt gấp đôi. Mức phạt tối đa trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình là 30 triệu đồng với cá nhân, 60 triệu đồng với tổ chức.

Về thẩm quyền, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã và Trưởng Công an cấp xã được phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 15 triệu đồng; chiến sĩ công an được phạt cảnh cáo, phạt tiền đến 3 triệu đồng; Giám đốc Công an cấp tỉnh được phạt tiền đến 30 triệu đồng.

Năm 2023 có hơn 3.100 hộ gia đình xảy ra bạo lực với 3.240 vụ, chủ yếu là thể xác và tinh thần (hơn 1.900 vụ), tiếp theo là kinh tế và tình dục. Theo Tòa án nhân dân tối cao (TAND Tối cao), từ 1/7/2023 đến 4/2025 có hơn 405.000 vụ bạo lực gia đình được đưa ra xét xử; gần 342.000 vụ ly hôn có nguyên nhân từ bạo lực, chiếm 92,7% tổng số vụ ly hôn.